Cryptojacking – cichy złodziej mocy obliczeniowej

Cryptojacking to jedno z najpopularniejszych cyberzagrożeń ostatnich lat. Ten podstępny proceder polega na potajemnym wykorzystaniu mocy obliczeniowej urządzeń ofiar do wydobywania kryptowalut. Hakerzy, kierowani chęcią zysku, infekują komputery, smartfony i inne urządzenia specjalnym oprogramowaniem, które działa w tle, pozostając niezauważone przez użytkowników. Poznaj mechanizmy działania cryptojackingu i dowiedz się, jak chronić swoje urządzenia przed tym cichym złodziejem.

Czym jest cryptojacking?

Cryptojacking to rodzaj cyberprzestępczości polegający na zainfekowaniu i wykorzystaniu bez wiedzy i zgody użytkownika mocy obliczeniowej urządzenia zaopatrzonego w procesor do wydobywania kryptowalut. Hakerzy instalują na urządzeniach ofiar specjalne programy zwane “koparkami” (ang. miners), które potajemnie generują kryptowaluty, najczęściej te zapewniające anonimowość transakcji, takie jak Monero, ZCash czy DASH.

Motywacją cyberprzestępców jest chęć szybkiego wzbogacenia się. Zamiast inwestować we własny, kosztowny sprzęt do kopania kryptowalut, hakerzy wolą wykorzystać moc obliczeniową urządzeń swoich ofiar. Pojedyncze smartfony czy komputery mają stosunkowo niewielką moc, ale połączone w rozległą sieć zarządzaną przez cyberprzestępcę (tzw. botnet) potrafią wygenerować znaczne zyski.

Cryptojacking zyskał na popularności w 2017 roku i od tego czasu stanowi jedno z najpoważniejszych zagrożeń w cyberprzestrzeni. Według statystyk, aż trzy czwarte wszystkich ataków tego typu dotyka użytkowników z krajów takich jak Japonia, Indie, Tajwan, USA i Australia. Jednak żaden region świata nie jest wolny od tego procederu.

W Polsce cryptojacking jest czynem karalnym na mocy art. 287 Kodeksu karnego i rozpatrywany jest jako oszustwo komputerowe. Niestety wykrywalność sprawców jest bardzo niska – do stycznia 2021 roku skazano na karę więzienia zaledwie jednego cryptojackera.

Jak działa cryptojacking?

Istnieją trzy główne metody działania wykorzystywane przez hakerów w cryptojackingu:

• Infekcja złośliwym oprogramowaniem – ofiara nieświadomie instaluje na swoim urządzeniu program z szkodliwym kodem, np. klikając w link w fałszywym e-mailu. Cryptojacker zaczyna działać w tle, pozostając ukryty przed użytkownikiem.
• Cryptojacking przeglądarkowy (drive-by cryptomining) – cyberprzestępcy osadzają fragment kodu JavaScript na stronie internetowej. Kod ten wykonuje kopanie kryptowalut na komputerach użytkowników odwiedzających zainfekowaną stronę.
• Infekcja aplikacji mobilnych – hakerzy umieszczają złośliwy kod w aplikacjach pobieranych spoza oficjalnych sklepów. Dotyczy to głównie systemu Android, ale zagrożone są też urządzenia z iOS.

Cryptojackery wykorzystują zaawansowane techniki maskowania swojej aktywności, aby jak najdłużej pozostać niewykryte. Złośliwe oprogramowanie potrafi “podszywać się” pod legalne procesy systemowe, regulować wykorzystanie mocy obliczeniowej w zależności od aktywności użytkownika, a nawet wyłączać się, gdy ofiara uruchamia menedżera zadań.

Ciekawostka. Kiedyś, prowadząc analizę śledczą w celu ustalenia przyczyny pojawienia się takiego złośliwca w sieci, cały proces trwał znacznie dłużej ze względu na fakt, że wszyscy administratorzy logowali się na konto głównego administratora w zainfekowanym systemie, zamiast wykorzystać do tego dedykowane konta, o wyższych uprawnieniach – dodaje Maciej Cieśla – Head of Cybersecurity HackerU Polska

Jak wykryć cryptojacking?

Cryptojacking nie jest łatwy do wykrycia dla zwykłego użytkownika. Wymaga to wiedzy z zakresu analizy procesów systemowych. Istnieją jednak pewne symptomy, które mogą wskazywać na infekcję:

• Zauważalne spowolnienie działania urządzenia, nawet przy prostych czynnościach jak przeglądanie internetu
• Przegrzewanie się urządzenia i częsta praca wentylatora
• Szybsze rozładowywanie baterii w laptopach i urządzeniach mobilnych
• Niewyjaśniona aktywność sieciowa
• Częste awarie systemu
• Nieznane procesy widoczne w menedżerze zadań, zużywające dużo mocy obliczeniowej

Jeśli zauważysz u siebie powyższe objawy, warto przeprowadzić dokładne skanowanie urządzenia dobrym programem antywirusowym oraz rozważyć przywrócenie systemu do ustawień fabrycznych.

Jak chronić się przed cryptojackingiem?

Aby zminimalizować ryzyko padnięcia ofiarą cryptojackingu, warto stosować kilka podstawowych zasad cyberbezpieczeństwa:

• Instaluj oprogramowanie i aplikacje tylko z zaufanych źródeł
• Regularnie aktualizuj system operacyjny i wszystkie programy, zwłaszcza przeglądarki internetowe
• Korzystaj z rozszerzeń do przeglądarek blokujących złośliwe skrypty (np. minerBlock, No Coin)
• Stosuj skuteczne programy antywirusowe i zaporę sieciową
• Monitoruj wykorzystanie zasobów swojego urządzenia i zużycie energii
• Unikaj klikania w podejrzane linki i załączniki z nieznanych źródeł

Podsumowanie

Cryptojacking to podstępne cyberzagrożenie, które może dotknąć każdego użytkownika urządzeń elektronicznych. Hakerzy bezwzględnie wykorzystują nasze komputery i smartfony do nielegalnego wzbogacania się, narażając nas na straty finansowe i uszczerbek na zdrowiu naszego sprzętu. Warto być czujnym, stosować dobre praktyki bezpieczeństwa i stale edukować się w zakresie cyberzagrożeń.

Jeśli chcesz poszerzyć swoją wiedzę na temat cyberbezpieczeństwa i nauczyć się skutecznie chronić swoje dane oraz urządzenia, zachęcamy do skorzystania z profesjonalnych kursów oferowanych przez HackerU. Nasi doświadczeni trenerzy wprowadzą Cię w świat zabezpieczeń IT i pokażą, jak radzić sobie z zagrożeniami takimi jak cryptojacking. Zainwestuj w swoją cyfrową przyszłość już dziś!