SPAM – co to jest? Czym grozi odebranie spamu i jak zablokować niechciane wiadomości?
Spam to plaga współczesnego świata cyfrowego. Codziennie miliony użytkowników otrzymują niechciane wiadomości e-mail, SMS-y i telefony, które nie tylko irytują, ale mogą stanowić realne zagrożenie dla naszego bezpieczeństwa i prywatności. Jako eksperci w dziedzinie cyberbezpieczeństwa, chcemy podzielić się z Wami wiedzą na temat spamu oraz doradzić, jak skutecznie się przed nim bronić.
Co to znaczy słowo spam?
Słowo "spam" pochodzi od nazwy amerykańskiej konserwy mięsnej, która zyskała popularność podczas II wojny światowej. W latach 70. XX wieku brytyjska grupa komików Monty Python stworzyła skecz, w którym słowo "spam" powtarzało się w irytujący i nachalny sposób. Stąd wzięło się określenie niechcianych, masowo rozsyłanych wiadomości jako "spam".
Spam e-mailowy – dlaczego otrzymuję niechciane wiadomości?
Spamerzy pozyskują adresy e-mail na różne sposoby, m.in.:
| Metoda pozyskiwania adresów e-mail | Opis | Konsekwencje dla użytkownika | Sposoby ochrony |
| Programy do scrapingu stron internetowych | Spamerzy używają specjalnych narzędzi (scraperów), które automatycznie przeczesują strony www, fora dyskusyjne, grupy dyskusyjne itp. w poszukiwaniu adresów e-mail. Scraperzy potrafią przeszukać tysiące stron w krótkim czasie. | Jeśli twój adres e-mail jest gdziekolwiek opublikowany w Internecie, istnieje duże ryzyko, że prędzej czy później trafi do baz spamerów. Skutkuje to otrzymywaniem dużych ilości niechcianej korespondencji. | - Unikaj publikowania adresu e-mail na publicznych stronach www. - Używaj adresów "jednorazowych" do rejestracji na forach, grupach dyskusyjnych itp. - Stosuj adresy w formie grafiki zamiast tekstu. - Zamień znaki @ i . na słowa, np. jan(małpa)example[kropka]com. |
| Kupno baz adresowych od innych firm | Niektóre firmy sprzedają bazy zawierające adresy e-mail (a także inne dane kontaktowe) swoich klientów zewnętrznym podmiotom, w tym spamerom. Transakcje te często odbywają się na granicy prawa. | Podając swój adres e-mail przy zakupach w sklepie internetowym, rejestracji na portalach, subskrypcji newsletterów itp., użytkownik naraża się na trafienie do bazy, która może zostać odsprzedana. Skutkuje to zalewem spamu. | - Czytaj politykę prywatności przed podaniem adresu e-mail. - Zwracaj uwagę na opcje typu "Nie zgadzam się na udostępnianie moich danych". - Używaj osobnych adresów do rejestracji w serwisach i do korespondencji. |
| Phishing | Phishing to podszywanie się pod znane marki (banki, portale społecznościowe, firmy kurierskie itp.) w celu wyłudzenia danych, w tym adresów e-mail. Spamerzy rozsyłają fałszywe wiadomości z prośbą o podanie danych do weryfikacji, logowanie na podstawionej stronie itp. | Ofiary phishingu nie tylko tracą poufne dane (hasła, numery kart płatniczych itp.), ale też ich adresy e-mail trafiają w ręce spamerów. Skutkuje to zalewem niechcianej korespondencji, a czasem też kradzieżą tożsamości. | - Nie odpowiadaj na podejrzane wiadomości e-mail. - Nie klikaj w linki i załączniki od nieznanych nadawców. - Weryfikuj tożsamość nadawcy przed podaniem jakichkolwiek danych. - Używaj oprogramowania antywirusowego z filtrem antyspamowym i antyphishingowym. |
| Odgadywanie popularnych adresów | Wiele adresów e-mail ma przewidywalną strukturę, np. imie.nazwisko@firma.pl, biuro@firma.pl, kontakt@firma.pl itp. Spamerzy używają specjalnych narzędzi do generowania takich kombinacji i rozsyłania na chybił trafił. | Użytkownicy posiadający "oczywiste" adresy e-mail są szczególnie narażeni na otrzymywanie spamu. Nawet jeśli nigdzie nie opublikowali swojego adresu, i tak może on trafić na celownik spamerów. | - Unikaj oczywistych i łatwych do odgadnięcia adresów e-mail. - Używaj adresów zawierających dodatkowe znaki, cyfry itp. - Stosuj silne filtry antyspamowe na serwerze pocztowym i w programie pocztowym. |
Czym grozi odebranie spamu?
Spam nie tylko zaśmieca skrzynkę odbiorczą, ale może być niebezpieczny:
- Może zawierać złośliwe oprogramowanie, wirusy i trojany.
- Często służy do wyłudzania poufnych danych (phishing).
- Próbuje nakłonić do niechcianych transakcji finansowych.
- Naraża firmę na straty wizerunkowe i finansowe.
Jak usunąć spam?
Jeśli w Twojej skrzynce pojawił się spam:
- Nie otwieraj podejrzanych wiadomości i załączników.
- Nie odpowiadaj na spam, to tylko potwierdzi, że Twój adres jest aktywny.
- Zaznacz wiadomość jako spam, aby filtr na przyszłość ją rozpoznał.
- Usuń spam, nie przechowuj go w skrzynce.
Walka ze spamem nie należy do lekkich, bo oprócz korzystania z wbudowanych mechanizmów ochronnych poczty jedyne co zazwyczaj możemy zrobić to po prostu usunąć daną wiadomość. Ciekawą funkcją, z której mogą korzystać użytkownicy poczty prywatnej (np. własna domena) oraz poczty płatnej (np. protonmail) jest możliwość korzystania z aliasów pocztowych. W momencie gdy jeden z nich zostanie dodany do spamerskich list, po prostu go zmieniamy i działamy dalej. Warto też tutaj zwrócić uwagę na fakt, że czasami przestępcy korzystają z “fejkowych” subskrypcji, czyli dostajemy “spam”, w którym w środku jest “link rezygnacji”, który prowadzi do złośliwej witryny. Warto na to uważać.
Maciej Cieśla - Head o Cybersecurity, HackerU Poland
Jak zablokować niechciane wiadomości?
Aby ograniczyć ilość spamu w skrzynce:
- Używaj filtrów antyspamowych w programie pocztowym.
- Nie publikuj swojego adresu e-mail w Internecie.
- Unikaj podawania adresu przy rejestracji na stronach, jeśli nie jest to konieczne.
- Sprawdzaj uważnie regulaminy i politykę prywatności.
- Stosuj trudne do odgadnięcia adresy e-mail.
Co to jest spam w telefonie?
Spam to nie tylko niechciane e-maile, ale także uciążliwe połączenia i SMS-y reklamowe. Spamerzy coraz częściej wykorzystują automatyczne systemy wywołujące, aby dotrzeć do jak największej liczby odbiorców.
Czy odbierać telefon z podejrzeniem spamu?
Jeśli na wyświetlaczu telefonu pojawi się informacja "podejrzenie spamu":
- Zastanów się, czy spodziewasz się telefonu z nieznanego numeru.
- Jeśli nie, najlepiej nie odbieraj. Odebranie potwierdzi, że Twój numer jest aktywny.
- Możesz wyszukać nieznany numer w Internecie, często znajdziesz opinie innych użytkowników.
Co zrobić jeśli mój numer wyświetla się jako spam?
Jeśli ktoś zgłosił Twój numer jako spam:
- Skontaktuj się z operatorem i poinformuj o sytuacji.
- Rozważ zmianę numeru, jeśli problem będzie się powtarzał.
- Bądź ostrożny podając swój numer – nie zostawiaj go na podejrzanych stronach.
Co zrobić żeby nie dzwonił spam?
Aby uchronić się przed spamem telefonicznym:
- Dodaj swój numer do rejestru "nie dzwoń" (w Polsce rejestr RNT).
- Zainstaluj aplikację antyspamową na smartfonie.
- Nie oddzwaniaj na nieodebrane połączenia z nieznanych numerów.
- Zgłaszaj uciążliwe numery do operatora.
Jak chronić się przed otrzymywaniem niechcianego spamu?
Najlepszą obroną przed spamem jest rozsądek i ostrożność:
- Nie udostępniaj swoich danych kontaktowych publicznie.
- Uważnie czytaj regulaminy i politykę prywatności.
- Korzystaj z zaufanych skrzynek e-mail i programów antyspamowych.
- Nie otwieraj podejrzanych wiadomości i załączników.
- Edukuj się w zakresie cyberbezpieczeństwa.
W HackerU doskonale zdajemy sobie sprawę, jak ważna jest edukacja w zakresie cyberbezpieczeństwa. Dlatego oferujemy kompleksowe szkolenia dla firm i osób prywatnych, podczas których omawiamy m.in. zagadnienia związane ze spamem i phishingiem. Nasi eksperci nie tylko przekazują niezbędną wiedzę, ale także uczą praktycznych umiejętności rozpoznawania i reagowania na cyberataki. Wierzymy, że poprzez podnoszenie świadomości i kwalifikacji użytkowników Internetu, przyczyniamy się do budowania bezpieczniejszej przyszłości w cyfrowym świecie.
Źródła:
- https://support.google.com/phoneapp/answer/3459196?hl=pl
- https://www.orange.pl/poradnik/twoj-internet/co-to-jest-spam-i-jak-zablokowac-niechciane-wiadomosci/
