Na czym polega audyt cyberbezpieczeństwa?

18 marca 2024
audyt cyberbezpieczeństwa

Audyt cyberbezpieczeństwa (audyt bezpieczeństwa IT) to proces mający na celu dokonanie oceny poziomu ochrony systemów informatycznych oraz danych w organizacji. Polega on na zidentyfikowaniu i przeanalizowaniu potencjalnych zagrożeń, luk i słabych punktów infrastruktury IT pod kątem bezpieczeństwa. 

Audytorzy badają zgodność istniejących zabezpieczeń z odpowiednimi standardami, przepisami (np. RODO) i dobrymi praktykami. Analizują polityki bezpieczeństwa, procedury, używane rozwiązania techniczne. Sprawdzają podatność systemów na typowe cyberataki. 

Celem audytu jest ocena ryzyk, sformułowanie rekomendacji oraz wsparcie klienta w poprawie poziomu cyberbezpieczeństwa. Dobrze przeprowadzony audyt pozwala ujawnić słabe punkty i wdrożyć rozwiązania minimalizujące ryzyko wystąpienia incydentów bezpieczeństwa.

Audyt cyberbezpieczeństwa powinien obejmować co najmniej:

  • Przegląd wykorzystywanych aktywów IT – sprzęt, oprogramowanie, sieci itp.
  • Analizę polityk i procedur bezpieczeństwa.
  • Ocenę środków ochrony – firewall, IPS, antywirus itp. 
  • Testy penetracyjne podatności infrastruktury.
  • Analizę konfiguracji urządzeń pod kątem luk.
  • Ocenę zgodności z wymaganiami prawnymi i regulacjami.
  • Badanie świadomości pracowników w zakresie bezpieczeństwa.

Na tej podstawie powstaje raport z rekomendacjami dotyczącymi poprawy poziomu cyberbezpieczeństwa w organizacji.

Kto może przeprowadzić audyt cyberbezpieczeństwa?

Audyt cyberbezpieczeństwa powinien być realizowany przez doświadczonych ekspertów posiadających odpowiednie kwalifikacje. Mogą to być:

  • Wyspecjalizowane firmy audytorskie.
  • Niezależni konsultanci ds. bezpieczeństwa. 
  • Dostawcy oprogramowania zabezpieczającego.
  • Firmy integrujące rozwiązania IT.

Najlepiej, aby audytorzy posiadali uznane certyfikaty branżowe, np. CISA, CISSP, CISM, potwierdzające ich kompetencje. Powinni również wykazać się doświadczeniem w identyfikacji luk, testach penetracyjnych oraz zabezpieczaniu infrastruktury IT.

Warto sprawdzić referencje i opinie klientów o potencjalnym audytorze przed podjęciem współpracy. Dobrze, gdy audytorzy są aktywni w branżowych stowarzyszeniach i na bieżąco śledzą najnowsze zagrożenia, trendy oraz metody zabezpieczeń.

Niektóre firmy decydują się na przeszkolenie własnego personelu IT i powierzenie im audytów wewnętrznych. Jednak niezależni, zewnętrzni eksperci zapewniają obiektywne, rzetelne spojrzenie i często rozleglejsze doświadczenie w audytach cyberbezpieczeństwa.

Ile kosztuje audyt cyberbezpieczeństwa?

Koszt audytu cyberbezpieczeństwa może się istotnie różnić w zależności od zakresu i skali działalności audytowanej organizacji. Na cenę wpływają m.in.:

  • Rozmiar infrastruktury IT – większa sieć i systemy = większy audyt.
  • Złożoność środowiska – im bardziej skomplikowane, tym drożej.
  • Zakres audytu – pełny audyt droższy niż cząstkowy.
  • Metodyka – audyt penetracyjny droższy niż tylko przegląd konfiguracji.
  • Lokalizacja – usługa w dużym mieście droższa niż w mniejszych miejscowościach..
  • Doświadczenie audytora – eksperci z branży kosztują więcej.

Przykładowo, za audyt cyberbezpieczeństwa typowej firmy MSP można zapłacić od około 15 do 60 tysięcy złotych. Duża korporacja może wydać nawet ponad 100 tysięcy złotych na kompleksowy audyt bezpieczeństwa IT.

Warto zaznaczyć, że koszty przeprowadzenia audytu zwracają się z nawiązką dzięki uniknięciu incydentów, przestojów i kar finansowych. Dobrze przeprowadzony audyt to inwestycja, a nie tylko wydatek.

Jakie są metody przeprowadzenia audytu cyberbezpieczeństwa?

Audytorzy stosują różne metody i narzędzia do przeprowadzenia audytu cyberbezpieczeństwa. Najczęściej spotykane podejścia obejmują:

Metoda / narzędzieOpis
Wywiady z pracownikamiZbieranie informacji o procesach, zabezpieczeniach itp.
Przegląd dokumentacjiAnaliza polityk, procedur i konfiguracji pod kątem bezpieczeństwa.
Skanowanie luk i podatnościWykorzystanie specjalistycznych skanerów do identyfikacji potencjalnych luk i podatności.
Testy penetracyjneKontrolowane cyberataki mające na celu wykrycie słabości zabezpieczeń.
Analizę kodu aplikacjiPoszukiwanie błędów i luk w oprogramowaniu poprzez analizę kodu.
Badanie świadomości pracownikówTesty, szkolenia i ocena zachowań pracowników w kontekście cyberbezpieczeństwa.
Rekonstrukcję zdarzeńOdtworzenie incydentów i analiza przyczyn, aby zrozumieć przebieg wydarzeń i ich implikacje.
Analizę konfiguracjiPrzegląd ustawień systemowych i sieciowych w celu optymalizacji bezpieczeństwa.
Monitorowanie sieciBadanie ruchu sieciowego w celu wykrycia anomali i potencjalnych zagrożeń.
Analizę logówPrzegląd zapisów zdarzeń w systemach i urządzeniach w celu identyfikacji nieprawidłowości i incydentów.

Łącząc ze sobą różne metody, doświadczony audytor jest w stanie kompleksowo zbadać poziom cyberbezpieczeństwa w organizacji i opracować trafną ocenę ryzyka wraz z zaleceniami poprawy.

Jakie są zalety wykonania audytu cyberbezpieczeństwa?

Regularne przeprowadzanie audytów cyberbezpieczeństwa przynosi organizacji szereg korzyści:

  1. Identyfikacja luk w zabezpieczeniach, zanim wykorzystają je hakerzy.
  2. Dostosowanie ochrony IT do najnowszych zagrożeń i regulacji.
  3. Usprawnienie polityk i procedur cyberbezpieczeństwa.
  4. Podniesienie świadomości pracowników w zakresie bezpieczeństwa. 
  5. Uzyskanie niezależnej, fachowej oceny poziomu ryzyka.
  6. Zmniejszenie prawdopodobieństwa wystąpienia incydentów.
  7. Silniejsza pozycja w razie kontroli i sprawdzania zgodności z przepisami.
  8. Zwiększenie zaufania klientów i partnerów biznesowych.

Regularny audyt to jeden z najskuteczniejszych sposobów na podnoszenie poziomu cyberbezpieczeństwa w każdej organizacji.

Jak często należy przeprowadzać audyt cyberbezpieczeństwa?

Częstotliwość audytów cyberbezpieczeństwa powinna być dostosowana do potrzeb i możliwości organizacji. Zwykle zaleca się:

  • Duże firmy – kompleksowy audyt co 1-2 lata. Przeglądy cząstkowe obszarów krytycznych nawet 2-4 razy w roku.
  • Małe firmy – pełny audyt co 2-3 lata, przeglądy roczne.
  • Firmy pracujące na danych wrażliwych (medycznych, finansowych) – zwiększona częstotliwość, nawet audyty roczne.
  • Firmy po wdrożeniu nowych systemów lub zmianach infrastruktury – dodatkowy audyt w celu walidacji nowych zabezpieczeń.
  • Firmy po incydentach bezpieczeństwa – ponowny audyt w celu wyciągnięcia wniosków i poprawy ochrony.

Nie ma uniwersalnej reguły co do optymalnej częstotliwości – należy brać pod uwagę specyfikę i możliwości danej organizacji.

Szkolenia dla firm z cyberbezpieczeństwa 

Oprócz audytów, warto rozważyć regularne szkolenia dla pracowników z cyberbezpieczeństwa. Pozwalają one:

  • Podnieść świadomość zagrożeń wśród załogi – osoby stają się mniej podatne na ataki.
  • Przekazać wiedzę o politykach bezpieczeństwa firmy – lepsze przestrzeganie procedur.
  • Nauczyć dobrych praktyk – silniejsze hasła, bezpieczna praca zdalna itp.
  • Zademonstrować konsekwencje incydentów – uzmysłowienie powagi zagrożeń.
  • Przekazać wiedzę o podstawowych zabezpieczeniach – ochrona danych, kopie zapasowe itp.
  • Odświeżyć i ugruntować informacje o cyberbezpieczeństwie.

Regularne szkolenia to kluczowy element programu cyberbezpieczeństwa w każdej organizacji.